كتاب تخت جمشيد يادگار هخامنشيان
- "تخت جمشيد يادگار هخامنشيان" نوشته نادره نفيسي با ترجمه پونه سعيدي، توسط نشر گويا منتشر شده است.
- موضوع كتاب: كتاب نفيس ايرانشناسي,ايرانشناسي، تخت جمشيد
- عكاس: همايون امير يگانه
- جلد و جعبه: گالينگور قابدار كشويي
درباره تخت جمشيد
تخت جمشيد يا پارسه (يا پرسپوليس، پرسهپليس، هزارستون، صدستون و يا چهلمنار) نام يكي از شهرهاي باستاني ايران است كه طي ساليان پيوسته، پايتخت باشكوه و تشريفاتيِ پادشاهي ايران در زمان امپراتوري هخامنشيان بودهاست. در اين شهر باستاني كاخي به نام
تخت جمشيد وجود دارد كه در دوران زمامداري داريوش بزرگ، خشايارشا و اردشير اول بنا شدهاست و به مدت حدود 200 سال آباد بودهاست. در نخستين روز سال نو گروههاي زيادي از كشورهاي گوناگون به نمايندگي از ساتراپيها يا استانداريها با پيشكشهايي متنوع در
تخت جمشيد جمع ميشدند و هداياي خود را به شاه پيشكش ميكردند.
در سال 518 پيش از ميلاد بناي
تخت جمشيد به عنوان پايتخت جديد هخامنشيان در پارسه آغاز گرديد. بنيانگذار
تخت جمشيد داريوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشايارشا و نوهاش اردشير يكم با گسترش اين مجموعه به گسترش آن افزودند. بسياري از آگاهيهاي موجود كه در مورد پيشينه هخامنشيان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگنبشتهها و فلزنوشتههايي است كه در اين كاخها و بر روي ديوارهها و لوحههاآن حكاكي شدهاست. سامنر برآورد كردهاست كه دشت تخت جمشيد كه شامل 39 قرارگاه مسكوني بوده، در دورهٔ هخامنشيان 43٬600 نفر جمعيت داشتهاست. باور تاريخدانان بر اين است كه اسكندر مقدونيسردار يوناني در 330 پيش از ميلاد، به ايران حمله كرد و تخت جمشيد را به آتش كشيد و احتمالاً بخش عظيمي از كتابها، فرهنگ و هنر هخامنشي را با اين كار نابود نمود. بااينحال ويرانههاي اين مكان هنوز هم برپا است و باستان شناسان از ويرانههاي آن نشانههاي آتش و هجوم را بر آن تأييد ميكنند.
اين مكان از سال 1979 يكي از آثار ثبت شدهٔ ايران در ميراث جهاني يونسكو است.
پادشاهان ساساني نيز كتيبههايي در
تخت جمشيد بر جاي گذاشتهاند. پس از ورود اسلام به ايران نيز اين مكان را محترم ميشمردند و آن را هزار ستون و يا چهل منار ميگفتند و با شخصيتهايي همچون سليمان نبي وجمشيد ارتباطش ميدادند. عضدالدوله ديلمي در
تخت جمشيد دو كتيبه به خط كوفي بر جاي گذاشتهاست. همچنين كتيبههاي ديگري هم به عربي و هم به فارسي در
تخت جمشيد وجود دارد كه جديدترين آن مربوط به دوره قاجار است.
تخت جمشيد در شمال شهرستان مرودشت، شمال استان فارس (شمال شرقي شيراز) جاي دارد.
شاهنامه فردوسي و تخت جمشيد:
در شاهنامه فردوسي درباره تخت جمشيد امده است:"جمشيد پادشاهي عادل و زيبارو بود كه نوروز را بر پا داشت و هفتصد سال بر ايران پادشاهي كرد. اورنگ يا تخت شاهي او چنان بزرگ بود كه ديوان به دوش ميكشيدند."
صدها سال پس از حمله اسكندر و اعراب و در زماني كه ياد و خاطره پادشاهان هخامنشي فراموش شده بود، مردمي كه از نزديكي خرابههاي پارسه عبور ميكردند، تصاوير حكاكي شده تخت شاهي را ميديدند كه روي دست مردم بلند شدهاست و از آنجا كه نميتوانستند خط ميخي كتيبههاي حك شده روي سنگها را بخوانند، ميپنداشتند كه اين همان اورنگ جمشيد است كه فردوسي در شاهنامه خود از آن ياد كردهاست. به همين خاطر نام اين مكان را تخت جمشيد نهادند. بعدها كه باستانشناسان توانستند خط ميخي كتيبه را ترجمه كنند، متوجه شدند كه نام اصلي آن پارسه بودهاست.
در دوره اسلامي اين مكان را محترم شمرده و آن را هزار ستون و چهل منار ميناميدند و با شخصيتهايي چون سليمان نبي و جمشيد ربطش ميدادند.
منبع: بانك كتاب
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید: